Termin ćwiczeń manualnych odnosi się do wieloaspektowych ćwiczeń, poprawiających możliwości ruchowe, poprzez rozluźnienie nadmiernie napiętych struktur miękkich (ścięgien, mięśni, powięzi), zwiększenie siły mięśniowej oraz zwiększenie lub zachowanie prawidłowego zakresu ruchu stawów.

Stosowane są przede wszystkim po urazach ortopedycznych, zabiegach operacyjnych, udarze mózgu, stwardnienie rozsiane i przeciążenia układu.

Zestaw ćwiczeń dobrany jest indywidualnie pod pacjenta oraz wskazanej jednostki chorobowej. Taka praca z pacjentem pozwala przyśpieszyć oraz utrwalić efekty terapii, a także ogranicza ryzyko nawrotu dolegliwości bólowych. Podczas pracy z pacjentem, fizjoterapeuta z wykorzystaniem różnego rodzaju sprzętu rehabilitacyjnego oraz w oparciu o metody terapeutyczne, kontroluje poprawność wykonywanych ćwiczeń. Po skończonym turnusie rehabilitacyjnym, pacjent jest wstanie samodzielnie kontynuować ćwiczenia w domu. 

Wskazania do wykonywania ćwiczeń indywidualnych:

1. Złamania, zwichnięcia, skręcenia kkg/kkd.
2. Bóle kręgosłupa.
3. Rwa kulszowa.
4. Niedowład kończyn.
5. Zaniki mięśniowe.
6. Wady postawy.
7. Choroby układu oddechowego.
8. Udar mózgu.
9. Zabiegi operacyjne.
10. Zmniejszenie siły i wytrzymałości mięśniowej.
11. Ograniczenie zakresu ruchu w stawach.
12. Zaburzenia z korygowaniem wadliwej postawy ciała.

Przeciwwskazania:

1. Ostre zmiany skórne.
2. Stany pourazowe po złamaniach z niepełnym zarostem.
3. Ból podczas ćwiczeń.
4. Świeże bliny pooperacyjne.
5. Ostre stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych.
6. Gruźlica.
7. Niestabilny lub ogólnie ciężki stan pacjenta.
8. Zapalenie zakrzepowe żył i zagrożenia zatorami.

Przykładowe ćwiczenia:

1. Rozluźnienie rozcięgna podeszwowego z wykorzystaniem piłki z kolcami.

Pozycja wyjściowa:

a) usiądź na krześle i ustaw stopy płasko na podłodze.

Ruch:

a) umieść piłkę pod stopą i przesuwaj od palców do pięty i z powrotem.

2. Ćwiczenia przeciwzakrzepowe kończyn dolnych z wykorzystaniem piłki gimnastycznej.

Pozycja wyjściowa:

a) połóż się wygodnie na plecach, podudzia oprzyj na piłce.

Ruch:

a) unieś jedną nogę i wykonaj 15 powtórzeń zgięcia stawu skokowego w kierunku podeszwowym i grzbietowym. Następnie wróć do pozycji początkowej. Ćwicz naprzemiennie prawą i lewą nogę.

15 powtórzeń na nogę po trzy serie

3. Ćwiczenia mięśni obręczy barkowej z wykorzystaniem taśmy.

Pozycja wyjściowa:

a) do ćwiczeń przygotuj elastyczną taśmę. Przywiąż ją do klamki i usiądź wygodnie na krześle. Złap obiema dłońmi za końce taśmy. Nawiń ją na dłonie i delikatnie naciągnij.

Ruch:

a) ściągnij łopatki, kieruj łokcie do tyłu. Utrzymaj pozycję 5 sekund, następnie rozluźnij. 

10 powtórzeń po dwie serie.

„W swojej pracy korzystamy z wysokiej jakości produktów firmy HALCAMP. Jest to firma z bogatym doświadczeniem oraz ugruntowana pozycją na rynku.” - Fizjoterapeuci Zakładów Rehabilitacyjnych Vitareh

Opracował:

Magister fizjoterapii Tomasz Bogucki